Udruženje „Sigurne staze“ i Pokret „Pravo na život – Meri“ napravili su kartu pokrivenosti službe Hitne pomoći, sa ciljem da ukažu na neophodnu reogranizaciju ove službe.
Trenutna zakonska regulativa propisuje da se Zavod za hitnu medicinsku pomoć može osnovati i obavljati zdravstvenu delatnost ako u pogledu kadra ima najmanje jednog doktora medicine i jednu medicinsku sestru – tehničara sa višom odnosno srednjom školskom spremom i jednog vozača na 6.000 stanovnika, a na dva ovakva tima – još jednu medicinsku sestru – tehničara sa višom odnosno srednjom školskom spremom. Slični uslovi su i za Dom zdravlja.
Organizaciju rada i sistematizaciju radnih mesta trenutno propisuju rukovodioci, te se ostavlja veliki prostor za različito tumačenje ovog pravilnika.
Da bi se organizovao neprekidan rad samo jedne ekipe, neophodno je da se ima najmanje pet ekipa, a da bi se imalo pet ekipa, opština mora imati bar 30.000 stanovnika.
Trenutni broj terenskih ekipa u Srbiji je daleko ispod potrebnog, a razlog tome je veliki broj opština koje imaju mali broj stanovnika pa nemaju zakonsku mogućnost za osnivanje službe hitne pomoći.
„Jedna od prvih i najbitnijih stvari na kojima će insistirati Pokret “Pravo na život – Meri” je reorganizacija koja podrazumeva osnivanje dispečarskih centara u upravnim okruzima i određivanje broja terenskih ekipa na osnovu broja stanovnika upravnog okruga, kao i udaljenosti Doma zdravlja od najbliže ustanove sekundarnog ili tercijalnog tipa, 25 kilometara i više, čime bi i opštine sa malim brojem stanovnika imale mogućnost osnivanja službe hitne pomoći“, navodi Dejan Zejnula, predsednik Pokreta „Pravo na život – Meri“.
U većini zemalja, dodaje naš sagovornik, sa uređenim sistemima službi Hitne medicinske pomoći, dispečarski centar predstavlja jednu od glavnih karika u efikasnosti takvih službi.
„Na karti koju smo u saradnji sa Udruženjem “Sigurne staze” napravili „Kartu pokrivenosti“ možete videti kako bi terenske ekipe bile raspoređene ako bi se ovakav model primenio. Klikom na određeni region može se videti broj ekipa koji bi taj region imao. Uveličavanjem mape, vide se i opštine gde se klikom na određenu opštinu može videti koliko bi toj opštini pripalo terenskih ekipa. Pored terenskih ekipa, na mapi se mogu videti i određeni podaci za svaku opštinu. Ovakvom preraspodelom koja bi bila u skladu sa zakonom, svaki građanin bi imao mogućnost brze intervencije u slučaju urgentnog stanja“, dodaje Zejnula.
Analizirajući trenutnu situaciju i “organizaciju” postojećih službi Hitne medicinske pomoći kao i Zavoda za urgentnu medicinu, nepostojanje jasno defnisanih kriterijuma, protokola i načina rada na prijemu poziva i distribucije istih predstavlja veliki problem i zato ćemo insistirati da se propišu jasno definisana pravila i kriterijumi u radu prilikom prijema poziva i drugih radnji koje proističi iz istih, kao i sankcijama u slučajevima nepoštovanja protokola.
„Pored svega navedenog, važno je da se izvrši centralizacija pozivanja službe 194, i da se umesto dosadašnje “organizacije” koja je podrazumevala da je svaka služba hitne pomoći imala svoj prijem poziva, na koji su se javljali svi koji bi stigli tj. koji su bili slobodni u trenutku pozivanja (medicinsko i nemedicinsko osoblje) rastereti ove obaveze i da se dežurne terenske ekipe posvete zbrinjavanju pacijenata na terenu odnosno u ambulantama Službi Hitne medicinske pomoći. Takođe bi se smanjila mogućnost samovolje kod pojedinaca koja je do sada postojala u tim službama. Sve navedeno podrazumeva i propisivanje obaveznog i jedinstvenog indeksa za urgentno zbrinjavanje i adekvatnog softvera, kao i povezivanje svih dispečarskih centara sa ustanovama sekundarnog i tercijalnog tipa putem helianta kako bi se imao jasan uvid u sve generalije pacijenta, što smatramo veoma značajnim iz više razloga“, zaključuje Dejan Zejnula.
Statistika obrade podataka, koja se po zakonu dostavlja Institutu „Batut“ bila bi, smatra naš sagovornik, bolje rađena i usklađenija jer bi sve osobe zadužene za taj posao prošle posebnu edukaciju. Analizom postojećih informacija i podataka primećen je veliki nesklad u statističkim podacima koji se dostavljaju „Batutu“ što je posledica različitog pristupa prilikom prijema poziva, izlaska na terene i drugih obrada podataka.
Pokret “Pravo na život – Meri” je u okviru projekta “Hitno o hitnoj pomoći”, koji je dobio podršku projekta Vlade Švajcarske „Zajedno za aktivno građansko društvo –ACT”, koji sprovode Helvetas Swiss Intercooperation i Građanske inicijative, započeo pisanje predloga nacrta Zakona o hitnoj pomoći kao i pratećih protokola i standarda u čemu ima veliku pomoć nekolicine pravnika, kao i članova interne ekspertske radne grupe.
