U organizaciji Ogranka Vukove zadužbine u Zaječaru i negotinske Narodne biblioteke “Dositej Novaković” predavanje o liku Vuka Karadžića na novcu održao je Miljan Milovanović, nastavnik istorije i numizmatičar.
Zaječarac Miljan Milovanović, nastavnik istorije u osnovnim školama “12. septembar” u Negotinu i “Pavle Ilić Veljko” u Prahovu, numizmatičar i jedan od osnivača Ogranka Vukove zadužbine u Zaječaru govorio je o liku Vuka Stefanovića Karadžića na srpskom i jugoslovenskom novcu, ali i o istorijskim, društveno-političkim kontekstima u kojima je lik reformatora srpskog jezika korišćen na novčanicama i kovanicama.
Lik Vuka Stefanovića Karadžića (1787-1864), najpoznatijeg srpskog lingviste i reformatora srpskog jezika našao se do sada na četiri banknote i četiri prigodne kovanice, od 1941. kada je prvi put prikazan na novčanici od 20 srpskih dinara do današnjih dana i apoena od 10 dinara.
Na prvoj novčanici autor je preneo Vukov lik sa litografije Jozefa Krihubera, a na ovoj današnjoj je autoru dizajna novčanice poslužio kao uzor portret mladog Vuka Karadžića koji je izradio Pavel Đurković.
“Vuk se pojavljivao na novčanicama uvek u trenucima najvećih kriza. To je 1941. godina, godina krize kada je srpski narod pod okupacijom, kada se njegovim likom na novčanici nastoji da se poljuljani nacionalni ponos povrati i samopouzdanje kod naroda, pa 1987. nagoveštaj raspada Jugoslavije i buđenje nacionalnih osećanja kod Srba, zatim 1993. sa željom da se održi poverenje u nacionalnu valutu koja je u tom trenutku inflatorna i 2000. godina kada dolazi opet do nekih novih promena i kada žele da se pokažu jedne nove, moderne tendencije kod srpskog naroda”, kaže Miljan Milovanović.
Osim ovog, opticajnog novca, lik Vuka Karadžića pojavio se 1987. i na prigodnim kovanicama. U pitanju su kovanica od 100 dinara, zatim dva srebrnjaka od 3.000 i 5.000 dinara i zlatnik od 50.000 dinara.
Na njima je lik Vuka u prepoznatljivom svom maniru gravirao čuveni vajar Nebojša Mitrić, autor skulpture Stevana Mokranjca u dvorištu njegove rodne kuće, spomenika Hajduk Veljka na Kušlji u centru grada i biste Vuka Karadžića u parku kod najstarije negotinske osnovne škole.
Ove kovanice su, veli Milovanović, izrađene povodom 200 godina od rođenja ovog lingviste, filologa, antropologa, ali i književnika i prevodioca, sakupljača narodnih umotvorina i autora prvog rečnika srpskog jezika.
„Ideja o ovom predavanju je potekla iz Ogranka Vukove zadužbine u Zaječaru tako da se spoji malo istorija, numizmatika, Ogranak i čuva nasleđe Vukovo na teritoriji istočne Srbije, da malo i numizmatiku i notafiliju pozovemo u pomoć. Vuk Karadžić je značajna istorijska ličnost, jedan od najznačajnijih velikana vezano za srpsku nacionalnu i kulturnu revoluciju i iz tih razloga je našao mesto i na našim novčanicama, od kojih neke i nikada nisu puštene u opticaj“, dodaje Milovanović.
O značaju Vuka i radu Ogranka Vukove zadužbine posetioce u promotivnoj sali negotinske Narodne biblioteke “Dositej Novaković” govorio je i dr Dejan Krstić, etnolog-antropolog i predsednik zaječarskog Ogranka Vukove zadužbine.
On je podsetio i na ciljeve Ogranka koji radi na na unapređivanju saradnje Vukove zadužbine sa ustanovama kulture i obrazovanja u sredinama u kojima deluju, kao i na unapređivanju kulturnih veza i saradnje sa drugim etničkim zajednicama u svojoj sredini.
