Dvodnevni Festival „Viteško nasleđe 2023“, održan u centralnom gradskom parku u Negotinu u organizaciji družine „Pogani“ i Turističke organizacije opštine Negotin, privukao je zaljubljenike u srednjovekovnu istoriju iz različitih delova Srbije, kao i veliki broj Negotinaca.
Za sve one koji su na trenutak poželeli da otputuju u prošlost, Festival “Viteško nasleđe 2023” pružio im je autentično iskustvo srednjovekovnog načina života.
Gradski park u Negotin postao je srednjovekovno naselje sa svojim tržnicama, šatorima, ali i arenom u kojima su vitezovi, učesnici Festivala koji su doputovali iz Beograda, Niša, Zemuna, Kragujevca, Kraljeva i drugih sredina prikazivali rado svoje umeće i borbe mačem, kopljima i sekirama.
Družina „Pogani“ iz Negotina, koja okuplja i članove iz Leskovca i Bora, a koja je ovaj dvodnevni festival organizovala u saradnji sa Turističkom organizacijom opštine Negotin, vešto je rekonstruisala srednjovekovnu atmosferu, rekonstruišući period od 9. do 11. veka, kojem su već godinama iskreno posvećeni, izrađujući oružje, odeću, oruđe, ali i muzičke instrumente, štitove, zanimljiva znamenja ukrašena runama i sve ono što čini deo srednjovekovne tradicije našeg naroda.
“Festival je i više nego opravdao očekivanja. Prezadovoljni smo posetom, došlo je mnogo više ljudi nego što smo očekivali. Ovo je jedinstvena prilika i prvi put u Negotinu da su ljudi imali uopšte prilike da se susretnu sa time, bilo im je vrlo neobično i interesantno, mnogi su uživali i jedni smo drugima ulepšali dane vikenda. Mogli su i sami da se oprobaju u srednjovekovnim veštinama, ali i da se druže sa vitezovima, da se dublje upuste u srednjovekovnu kulturu, da nauče nešto novo i da dožive atmosferu tog fascinantnog perioda istorije”, kaže Dejan Vasilić, uz Emiliju Jović (Emerlen) i Danijela Arsića osnivač “Pogana”.
U Negotin su došli vitezovi iz beogradskih “Belih orlova”, Srednjovekovna družina “Zatočnici” iz Niške banje, “Sveti arhangel Gavrilo” iz Kragujevca, ali i njihove kolege iz drugih sredina.
Festival je bio obogaćen različitim aktivnostima koje su privukle i različite interesne grupe. Viteške družine su izvodile impresivne viteške borbe i rekonstruirale tradicionalne obrede.
Vladimir Pirc, član Udruženja “Vučji čopor” a uskoro i “Čeličnih čuvara” koje će okupiti vitezove iz Zemuna, Lapova, Kragujevca, sa suprugom i ćerkama je došao iz Zemuna.
“Oduševljen sam koliko je došlo ljudi da poseti ovu manifestaciju koja se prvi put ovde održava. Sviđa mi se grad, priroda i pozivam sve one koji nisu mrdnuli sa kućnog praga da posete istočnu Srbiju. Mi ovde u Negotinu prikazujemo deo istorije koji je kod Srba zanemaren, to je deo pre primanja hrišćanstva i pre nemanjićke ere. Malo ljudi zna, još manje se priča da su 500 godina pre Nemanjića Srbi imali svoju državu, imali svoje vladare, ne toliko moćne, nisu bili kraljevi i carevi, ali su imali svoju državu, upravu. Rekonstruišemo, dakle period od sedmog, osmog, pa do 11. veka”, kaže Vladimir.
Posebno su bile popularne radionice namenjene deci, gde su mališani mogli da učestvuju u oslikavanju i ukrašavanju štitova i mačeva, devojčice u ručnim radovima, izradi nakita i pletenica zahvaljujući članicama starih umetničkih zanata i domaće radinosti “Mustre”.
Narodna biblioteka “Dositej Novaković” kreativnom radionicom “U svetu vitezova” predstavila je najmlađima knjige iz dečjeg fonda o vitezovima, viteškom oružju i dvorcima, kao i da nacrtaju i oboje svoje viđenje ovih ratnika.
“Naša misija je očuvanje srpske srednjovekovne kulturne baštine, zanata, umetnosti i borilačkih veština. Rekonstuišemo period početka 15.veka, doba srpske despotovine a poseban akcenat stavljamo na autentičnost i kvalitet opreme koju posedujemo i prezentujemo. Drago nam je što smo videli veliki broj ljudi, naročito mališane koji su mogli da uživaju u srednjovekovnoj atmosferi, da na kratko uđu u to vreme i da se i sami osećaju kao vitezovi, štitonoše, da oprobaju srednjovekovne oklope, šlemove, da osete težinu mača, kako je to baratati kopljem, sekirom, gađati lukom i strelom”, kaže Uroš Nikolić, vođa Družine “Sveti arhangel Gavrilo” iz Kragujevca.
Jedna od zanimljivosti festivala bila je svakako i radionica na kojoj su posetioci i lično mogli da saznaju sve o procesu izrade oklopa i oružja. Ova aktivnost je omogućila bolje razumevanje veštine kovača i srednjovekovnog oružja.
“Volimo da prikažemo Srbiju onakva kakva je bila. Nosim rekonstruisani oklop jednog srpskog plemića iz ranog 15. veka iz perioda despota Stefana Lazarevića, kakav je na ovim prostorima i bio po italijanskoj modi. Pouzdano znamo da su se oklopi iz Italije uvozili masovno u Srbiju i da se italijanska moda pratila što je veliki benefit jer je to bio centar sveta, ne samo okloparstva već i mode, kao i danas na kraju krajeva. Okloparstvom se bavim i profesionalno. Naša kovačnica “Oganj i čelik” jedna je od dve u Srbiji koja se bavi proizvodnjom oklopa, tako da to jedan kuriozitet kojim se možemo pohvaliti. Oklop koji nosim teži oko 35 kilograma, ali ja volim da napravim paralelu sa današnjim vojnicima kojima je mnogo teže iako nose istu težinu, jer je ona kod njih totalno neraspoređena, svu težinu nose na ramenima i na leđima što je ogroman teret za sam kičmeni stub. U srednjem veku je to bilo drugačije. Većinu dela oklopa nose kukovi koji su i najjači deo tela, tako da se oklop jednostavno rasporedi po celom telu i mnogo je lakši za nošenje”, kaže Kraljevčanin Vasilije Batačanin iz Viteške družine “Sveti arhangel Gavrilo” iz Kragujevca.
Srpski vitezovi kažu da ovakvi festivali daju posetiocima dublji uvid u srednjovekovnu istoriju, mitologiju i viteške vrline, jer rado dele svoje znanje s posetiocima i omogućavaju im da se bolje upoznaju sa bogatom srednjovekovnom kulturom.
“Interesovanje publike je gotovo svuda isto, bez ijedne negativne konotacije. Ljudi se uvek oduševe prikazima oružja, oruđa i borbi i prikazi kompletnogsrednjeg veka su ljudima interesantni i prosto naši ljudi vole da vide kako je prošlost izgledala, pa atrakcije ne manjkaju. Meni lično, ljubav prema viteštvu je izrodila ljubav prema okloparstvu pa se sve to ukrstilo i sa umetničkim osobinama, ljubavi prema vajarstvu, jer je okloparstvo samo po sebi vajarstvo u čeliku, pravljenje jedne pokretne figure, a sve to kad se spoji dobije se interesovanje za okloparstvo kao zanat”, dodaje Vasilije Batačanin.
Festival „Viteško nasleđe 2023“ takođe je obuhvatao i tržnicu srednjovekovnih proizvoda, gde su posetioci mogli da pronađu ručno izrađene predmete, odeću, nakit i suvenire inspirisane srednjovekovnom kulturom i zanatstvom, ali i one po uzoru na nekadašnje.
“Gde god idemo naši predmeti su interesantni ljudima. Imamo krigle po uzoru na srednjovekovne kao i dozere za rakiju koje usavršavamo poslednjih 15 godina u verskoj varijanti za slave, ali i ove sa istorijskim motivima, posebno srednjim vekom i našim Lazarom, Nemanjićima, Milošem Obilićem”, kaže Jugoslav Anđelković iz niške Zanatske radionice “Konstantinus”.
Sve ove aktivnosti, borbe jedan na jedan, svečani defile vitezova, radionice srednjovekovnih veština u kojima su se posetioci oprobali u gađanju kopljem, sekirom, lukom i strelom, a najmlađi učili jahanju konja zahvaljujući Konjičkom klubu „Bela Griva“ iz Knjaževca ili jednostavno sedeli u hladovini na balama sena, slikali se sa magarcem i družili međusobno, učinili su ovaj festival bogatim i zabavnim, pružajući uvid u srednjovekovni način života i kulturu, za koji očekuju, da će zajedno sa “Poganima” učiti i narednih godina.
Ovaj medijski sadržaj sufinansiran je od strane Opštine Negotin. Stavovi izraženi u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
