U galeriji Doma kulture “Stevan Mokranjac” otvorena je izložba “Mumija” autora Željka Markovića, koju je Istorijski arhiv Negotin organizovao zahvaljujući saradnji sa Istorijskim arhivom iz Užica.
Izložba “Mumija” donosi malo poznate i do sada neobjavljivane fotografije i dokumente iz zbirke Momčila Vukovića Birčanina, privatnog sekretara kralja Petra Drugog Karađorđevića, čiji je autor Željko Mitrović, direktor užičkog Istorijskog arhiva.
Mitrović je 2006. prilikom boravka na Tenerifima upoznao Joanu Mari Her, Nemicu, poćerku pokojnog Momčila Vukovića Birčanina i tu arhivsku građu u Srbiju doneo 2017.
Momčilo Vuković Birčanin je služio u konjici kraljeve garde i bio gardista i padobranski oficir u Vojsci Kraljevine Jugoslavije. Lični sekretar kralja, ali i saradnik i prijatelj, bio je tri godine, sve do 1948. kada se Petar Drugi preselio u Ameriku.
Posle rata bio je oficir za vezu u britanskom vojnom guvernemanu u nemačkom Bremenferdeu i u 30. britanskom korpusu u Hanoveru, pri jugoslovenskoj Kraljevskoj misiji. Kralje Petra Drugog sreo je u Parizu i bio mu privatan sekretar, saradnik i prijatelj sve do 1948. kada se kralj preselio u SAD.
“Mumija Momčilo Vuković Birčanin je svedok vremena i on o tom vremenu svedoči pošteno, bez pretenzija, bez tvrdnji da zna ono što ne zna, ali zna šta je video, zna u čemu je učestvovao, zna gde je bio i on nas o tome obaveštava precizno, jasno, iskreno, bez laži. To je neobično samo po sebi u vremenu u kome mi živimo, kada je laž postala toliko standardna pojava da se niko više na laž i ne osvrće jer se podrazumeva. Nedostatak laži u iskazu Momčila Vukovića Birčanina je toliko dramatičan, toliko frapantan, toliko vredan poštovanja da mi moramo da mu se u svim prilikama, pogotovu kao što je ova u Negotinu, poklonimo i da mu kažemo “Hvala” – kaže za NG Portal, Dragomir Acović, član Krunskog veća Kraljevske porodice Karađorđević.
Izložba “Mumija” nosi podnaslov “Mali roman jednog života” jer počinje od Momčilovog oca Dragoljuba Vukovića kome je kum bio gardijski general Petar Živković, general i političar, rođen u Negotinu 1879.
Dragoljub je kao gardijski potporučnik, po izvršenom Majskom atentatu na kralja Aleksandra Obrenovića i kraljicu Dragu, nakon obdukcije njihovih tela dobio naređenje da kraljevski par po noći u najvećoj tajni sahrani i iste noći, naredbom đenerala Jovana Atanackovića, inače Negotinca, premešten je u Valjevo.
“Na planini Tihuana, na španskom ostrvu Tenerife, nalazi se, na jednom kiku, crkva svetog Nikole. Podno te crkve, u jednoj kući, u kanarskom selu, Željko Marković pomolio se pred pravoslavnom ikonom svetog Nikole. Ta je ikona nekada bila u Srbiji. Momčilovom ocu Dragoljubu, poklonio ju je princ Đorđe Кarađorđević u Nišu, ratne 1914. godine. Sa ikonom ispod šinjela, Dragoljub je prešao Albaniju i Кajmakčalan. Iz Srbije je doputovala u Minhen, gde ju je Momčilu donela sestra Branka. Iz Minhena ju je na Tenerife, zajedno sa rukopisima i svim drugim spisima, fotografijama i računima, donela udova Her, potonja From, poćerka pokojnog gospodina Momčila Vukovića. Njena mati, Neli Vuković, čuvala ju je nakon smrti supruga Momčila. Nakon smrti majke, gospođa Her, stavila ju je u torbu, i skupa sa koferom prepunim rukopisa i fotografija, sela na avion i dopremila na Tenerife. Tamo su se mumificirali na suvom kanarskom vazduhu. U decembru 2017. godine autor ove izložbe, Željko Marković, doneo je ponovo u Srbiju”, pojasnio je Nenad Vojinović, direktor Istorijskog arhiva Negotin.
